Şenpiliç’in Samsun Yatırımı Çok Önemlidir

19 Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü’nde öğretim üyesi olan Prof. Dr. Mehmet Kuran’ın Samsun’un Kavak ilçesinde bulunan çiftlikleri İsmet Hayvancılık ve Bim Tarım Hayvancılık’ı ziyaret ettik.

“ŞENPİLİÇ’İN SAMSUN YATIRIMI ÇOK ÖNEMLİDİR”

“Yıllar önce kardeşlerimle birlikte broiler yetiştiriciliği girişiminde bulunduk ve 2013 yılında 6 kümesle bir çiftlik kurmak üzere arazimizi satın alarak aynı yıl faaliyete soktuk. Ardından yakın mesafede bulunan diğer arazimizi aldık ve faaliyete geçirdik. Toplam yaklaşık 65 dönüm üzerinde 9 kümes ile yetiştiricilik yapıyoruz. Şenpiliç’le de 2022 yılının sonlarına doğru üretim yapmaya başladık. Ben ve kardeşlerim çiftliğin yönetimindeyiz ve bir de zooteknist ziraat mühendisimiz var. Bunun yanında 10 personelimizle birlikte çiftliklerimizi çalıştırıyoruz.

“Burası Samsun ili Kavak ilçesi ve çok izole bir lokasyon. Arazimizi seçerken ari bölge olmasına çok özen gösterdik. Ayrıca nemden uzak olmak için dağın arkasında bir lokasyon seçtik. Bu iki koşulun üretimde çok büyük faydalarını görüyoruz. Bunun yanında her iki çiftliğimiz de eğimli arazilerde kurulu. Bu eğim sayesinde bir kümesin hava akımı diğer bir kümese geçmiyor ve bu da biyogüvenlik açısından önemli bir detay. Güneş enerjisi santrali (GES) çiftlikleri kurduğumuzda üzerinde çalışmaya başladığımız bir konuydu ve bugün her iki çiftliğimizde de GES bulunuyor. Yıllık elektriğimizi GES ile üretiyoruz. Yem fabrikasına ve Şenpiliç kesimhanesine de çok yakınız. Bu da bize lojistik avantaj sağlıyor.

“Üretimdeki etkinliğiniz pek çok faktöre bağlı: İklim uygunsa, yeminiz kaliteliyse gerisi de sizin ilgi ve alakanıza kalıyor. Dolayısıyla bir adım önde başlıyorsunuz üretime. Bu bölgenin üretim etkinliği çok iyidir. Bunun nedeni de başta iklim ve ari bir bölge olması. Yani bölgemizde iklimsel ve çevresel özelliklerinden dolayı pek çok bölgeden daha iyi verim elde ediliyor.”

“ÇOK ETKİLİ VE VERİMLİ BİR ÜRETİM YAPIYORUZ”

“Broiler yetiştiriciliği enerjiyi proteine dönüştürme bakımından – biz buna sektörde FCR, yani ‘yem dönüşüm oranı’ diyoruz – üretim etkinliği çok yüksek bir sektör. Yüksek üretim etkinliği elde etmek için kanatlıya ilgi göstermelisiniz ve ilgiyi eksiksiz verdiğinizde karşılığını verim olarak alıyorsunuz. Her üretimde olduğu gibi broiler üretiminde de riskler olsa da yüksek biyogüvenlik önlemleri ve iyi bakımla bu riskleri bertaraf ediyoruz.

“Verimli bir üretim için öncelikle civcivin ırkı ve yemin kalitesi önemli. Bunlar zaten Şenpiliç tarafından en iyi şekilde yönetiliyor. Devamında biz broiler yetiştiricilerine düşen görevler devreye giriyor. Öncelikle çiftliğiniz çok uygun olmalı. Günümüzde yapılan çiftlikler modern üretime uygun tesislerdir fakat ne kadar modern ve ileri teknoloji de olsa uygulama o kadar kolay değil. Isı, nem, hava akımı gibi şartları kitabına göre uygulasanız da koşulları etkileyen bir sürü faktör var ve bu faktörler her kümesin yapısına ve şartlarına göre değişebiliyor. Biz şu anda çok etkili ve verimli bir üretim yapıyoruz ama bulunduğunuz bölge de çok önemli. Kaç metre yükseklikte, iklim özellikleri neler, her parametre koşullarına göre uygulamayı değiştiriyor.

“Biz her iki çiftliğimizde de hava ve lokasyon koşullarımıza göre tüm ölçümleri yaptık. Kümeslerimizi tanıyoruz, kışın nasıl bir havalandırma yapacağımızı, yazın hava hızını nasıl ayarlayacağımızı, nerelerde olası problemlerle karşılaşabileceğimizi ve hangi önlemleri almamız gerektiğini biliyoruz. Kısacası etkili bir üretim için şartlarınızı çok iyi analiz ediyor olmanız lazım. Verilerinizle gözlemlerinizi birleştirmeniz gerekiyor. Problemi görmeniz de yeterli olmaz. Görüp anında müdahale etmeniz lazım, bir eksiklik görüyorsanız hemen düzeltmeniz, ne yapacağınızı bilmeniz gerekiyor. İşte ilgi dediğimiz bu. Kısacası bilinçli üretim yapmak gerekiyor çünkü en ufak bir olumsuzluğun tepkisini canlıdan anında alıyorsunuz. O nedenle yetiştirici eğitimleri çok önemli. Çünkü kolay bir iş değil. Üretimde performansı artırmak için titiz olmak ve iyi bakmak şart!”

“İNSAN GÖZÜ OLMADAN YETİŞTİRİCİLİK YAPILAMAZ”

“Yetiştiricilikte yapay zekâyla kurulan sistemler bile var. Ben de bu sistemleri birebir inceledim. Fakat her şey teknoloji değil, hiçbir otomasyon insan gözü gibi olamaz. Arızayı tespit etmek, hayvanın vücut sıcaklığını ölçmek, içerideki havayı dengelemek otomasyonla yapılır ama yine de insan olmadan olmaz. Sistemimizi verilere ve ölçümlere göre otomatiğe alıp, bırakıp gidemeyiz. Bu işi böyle yapmıyoruz. Her şeyi hayvanın keyfine, refahına göre yapıyoruz. Bakıcılarımıza da bunu öğretiyoruz.

“Tüm otomasyon sistemleri hayvanın mutluluğunu, refahını esas alıyor ama hep belirli matematiksel şartları sağlamaya çalışıyor, yani hayvanı gözlemleyemiyor. Biz panoya şu nem, şu sıcaklık diye verileri giriyoruz ve sistem de ona göre çalışıyor ama hayvan bu koşullardan mutlu mu, onu ölçemiyor. İnsan gözüyle gözlemleyip ölçebilen bir otomasyon yok. Bu nedenle insan gözü olmadan yetiştiricilik yapılamaz.”

“ŞENPİLİÇ BU BÖLGEDE KAPASİTE ARTIŞINI SAĞLAYACAK”

“Karadeniz’in geneline baktığımız zaman 1980’li yıllarda entegrelerin olmadığı ve beyaz et üretiminin yeni yeni hayata geçtiği dönemlerde, o zamanın 5.000’lik modern kümesleri yapılıyordu. Kavak da pilot bölgelerden biriydi. O dönem 5.000 büyük bir kapasiteydi. Yani üretim bakımından çok ciddi bilgi birikimine sahip bir bölgedeyiz ve bölgenin kapasitesinin artması lazım. Kapasite artışını da Samsun merkezini baz alarak konuşuyoruz ama çevremizdeki iller, Sinop, Ordu, Giresun, Kastamonu, Amasya, Çorum, hatta Yozgat, Çankırı’da da kapasite artışına ihtiyacımız var. Şenpiliç’in Samsun’a gelmesiyle bu kapasite artışı da olacaktır. Şenpiliç lojistik unsurları da çok doğru şekilde planlayıp, bu doğrultuda çok doğru işler yapan bir firma.”

“Şenpiliç kurumsal, katı kuralları olan ve o kurallar çerçevesinde çalışan bir firma. Benim için Şenpiliç’in bu özelliği çok önemli. Şenpiliç’te kural neyse saat gibi işler ve işlemesi lazım. Biz de bu kurallara memnuniyetle uyuyoruz çünkü canlı yetiştiriciliği yapıyoruz. Sağlıklı gıda ürünü üretiminin yetiştirici ayağı olduğumuz için bu kurallara uymayı çok önemsiyoruz.”

“ŞENPİLİÇ’İN SAMSUN’DA BELİRGİN ETKİSİ OLACAK”

“Şenpiliç Türkiye’nin en büyüğü, marka gücü olan kurumsal bir firma. Kuralları var. Siz de kurallarına uyacaksınız ve ona göre üretim yapacaksınız. Bizim de bu bölgede yetiştirici olarak beklediğimiz profesyonellik bu çünkü biz de aynı profesyonellikle bakıyoruz yetiştiriciliğe. Şenpiliç üretimdeki tüm aşamalara çok profesyonel yaklaşıyor. Her şey düzenli ve sistematik yürüyor. Dolayısıyla Şenpiliç’in Samsun’da faaliyete başlaması bölge için çok önemli bir gelişme ve kazanım oldu. Samsun bölgesinin böyle bir entegreye çok ihtiyacı vardı.

“Tabii ki, şu anda bölgemizdeki tüm üreticiler de bu gelişmeden memnun. Uzun zaman sonra ilk defa artık üreticilerimiz çiftlikleriyle, işleriyle ilgilenebilir oldular. Çünkü maalesef geçmişte bölgede sektörle ilgili sıkıntılı dönemler yaşandı. Bu yüzden Şenpiliç’in faaliyete başlamasıyla bölgede sektörün varlığının devam etmesi, sadece üreticilere değil, sektöre hizmet eden tüm faaliyet alanlarına da çok ciddi katkı sağladı. Bu nedenle Şenpiliç’le çalışmaktan herkes memnun. Sektörün önü açık. Bölgemiz de üretime çok elverişli. Şenpiliç de buradaki fabrikasında orta ve uzun vadede kapasitesini artıracak ve hedeflerine ulaştığı zaman da başta istihdam ve kalkınma olmak üzere Samsun’a çok önemli katkı sağlamış olacak.”

“ŞENPİLİÇ’İN SAMSUN YATIRIMI TÜRKİYE’DE BEYAZ ET ÜRETİMİ İÇİN DE ÇOK ÖNEMLİDİR”

“Şunu artık hepimiz çok iyi biliyoruz ki, bir insanın sağlıklı beslenebilmesi için günlük diyetinin belli bir kısmı hayvansal proteinden oluşmak zorunda. Fakat maalesef Türkiye’de kişi başına düşen hayvansal protein ihtiyacı tam karşılanamıyor. Dünya ortalamasının altındayız. Toplum sağlığı açısından baktığımız zaman biraz daha hayvansal protein tüketimine ihtiyacımız var. Kendi insanımızın sağlıklı beslenebilmesi için daha fazla hayvansal protein üretmemiz ve tükettirmemiz lazım. Bu noktada da alım gücü devreye giriyor. Türkiye’de hayvansal protein ihtiyacını karşılamanın yegâne yolu da ekonomik olması bakımında beyaz et! Toplumumuzu besleyebilmek için bu sağlıklı ve ekonomik ürünü daha çok üretmeliyiz. Dolayısıyla beyaz et sektörü Türkiye’de daha da büyümelidir. Özellikle Samsun gibi önemli bir noktada bölgesel kapasitenin artması, bu büyümeye katkı sağlar. Onun için Şenpiliç’in Samsun yatırımı çok önemlidir.

“Ben yetiştiriciliğe başlamadan önce de bu alanda çalışan bir akademisyen olduğum için broiler üretimiyle ilgili verilen yanlış bilgilerle mücadele ediyordum, halen de ediyorum. Maalesef basında bilimsel olmayan çok yanlış bilgiler öne çıkarılıyor. Oysaki, beyaz et üretiminde çok kesin kurallar ve üretimin her safhasında çok sıkı denetimler var. Şenpiliç de bu konuda çok katı kurallara sahip ve tavizsiz. Toplumu bilimsel olmayan yanlış bilgilerle yönlendirmek çok yanlış.”

“Şenpiliç sayesinde sektörümüz bu bölgede büyüyecek. Bu paralelde biz üreticiler de bölgede yeniden ayağa kalkacak, üretimi hızlandıracak ve gelecek yatırımlarımızı planlayacağız. Şenpiliç’in faaliyete başlamasıyla bölgede sektörün varlığının devam etmesi, sadece üreticilere değil, sektöre hizmet eden tüm faaliyet alanlarına da çok ciddi katkı sağladı. Bu nedenle Şenpiliç’le çalışmaktan herkes memnun.”